Last year I featured in this blog Yoyoy Genotiva's waray-waray translation of Desiderata. This time I requested him for a poem dedicated to mothers and he gave me this:
A N A K
I
Siyam ka kabulan nga gin-iinantos ni nanay sa tiyan
An bug-os nga kalag iya iginhald, imo kaupayan,
Gin-ilob an kuri, gin-antos an sakit sinin kalibutan
Kay hingyap ni nanay nga makakita ka sinin kahayagan.
II
Dako an kalipay pagbati ni tatay sadton imo uha
Sadton panimalay nga sadto mamingaw nagin bulahan ka
Katutnga san gab-i nabuhat si tatay san gatas pagtimpla
Waray pagkaturog si nanay sa imo kay ginduduyan ka..
III
Kon tikang sa pagal si nanay si tatay ikaw kalipayan,
Sadton panimalay ikaw an nagigin usa nga tanaman
Kon ikaw maysakit si nanay si tatay subra an kalisang
Dad-on ka sa doktor bisan waray kwarta pirit nga mangutang.
IV
An mga hugaw mo gin-antos ni nanay sin pira katuig
Nabuhat si nanay katutnga san gab-i kon ikaw nagtatangis
Ikaw ginkukugos, ginkakantahan ka upod an pagharok
“Katurog na anak, adi ka sa butkon, sigi na katurog”.
V
Kon nakaturog ka daw haros dire ka langaw pahapunan,
Ginkakantahan ka, ginharapihapan ug ginkakantahan
Kon nagtatangis ka si nanay nga iroy subra an kalisang
Ikaw ginkukugos, dayon ka pasus-on, dayon mo pag-undang.
VI
Yana dako ka na iba na an imo mga pamatasan
Waray na si nanay nga nag-iinantos nga imo ginmat-an
Nakalimtan mo na nga ikaw may iroy sinin kalibutan
Kay ikaw dako na, pwede na mabuhi bisan mag-usahan.
VII
Yana dako ka na, bukog mabaskog na, si nanay kuntra na
Di mo na karuyag nga ikaw pagyaknan ug pagsagdunan pa
San yakan ni nanay, san yakan ni tatay ikaw nasisina
Nasagbang kan tatay, nasagbang kan nanay nga pinsikla pa.
VII
Si nanay nga iroy puno san kalooy kay tungod anak ka
Bisan nagtatangis iya gintatago an luha sa mata
An yakan sa imo ni nanay mahinay anak pagbag-o na
Pero nasikla ka tungod kay anano, ikaw makusog na.
VIII
Tungod san pagsubo ni nanay sa imo siya nakagyakan
Ini na ba anak an imo ginbalos san akon pag-antos
Kon maaram la ak mao ngay-an ini akon pag-agian
Ginpunit ko ikaw san nakadi ka pa sinin akon tiyan.
IX
Tungod kay hingyap man ni tatay, ni nanay ikaw mapauswag
Ginpaiskwila ka puno san paglaom nga magbabag-o ka,
Ang hingyap ni tatay, an hingyap ni nanay an makatapos ka
Hangtod nga natapos mo an sekondarya upod an diploma.
X
Dako an kalipay pagbati ni tatay sadton imo larang
Nga ikaw magikan sa iba nga lugar didto ka mag-aaram
Tungod kay hingyap man ni tatay ug nanay imo kauswagan
Gumikan ka dayon, si tatay, si nanay imo gintalikdan.
XI
San nakadto ka na sa iba nga lugar sa butnga san syudad
Waray na si nanay sanglit sunod mo na an imo karuyag
Waray na si nanay nga sadto sa imo pirmi nakabantay
Bisan anano pa imo mga bisyo waray na magsasaway.
XII
San nakadto ka na kaupod san imo mga kasangkayan
Ngatanan nga buhat, ngatanan nga bisyo imo na gin-adman
Pirmi ka naaro nay padad-i ako may mga baraydan
Kairo ni nanay, kairo ni tatay, imo ginlimbungan.
XIII
Waray igsarabot si nanay, si tatay san imo mga buhat
Nga ikaw nainom ngatanan nga klase sadton mga alak
Di ka naiskwila kaupod ka pirmi san mga barkada
Adto sadton kanto naninigarilyo, nagma-marijuana.
XIV
Waray pag-iiha san mga buhat mo nahibaruan ka
Si nanay, si tatay nga anhi nagkuri naturo an luha
An yakan ni nanay nga kon dire daw la sala an pag-unay
San mga kasakit tibway nala lugod si ako mamatay.
XV
An mga buhat mo an nagin basuni sa kan nanay dughan
Tungod san problema nasakit si nanay ikaw an hinungdan
Gin-ilob ni nanay, gin-antos ngatanan an mga problema
Pero kablas palad iya kinabuhi ginbawi sa iya.
XVI
Ginhayad an patay nga lawas ni nanay may luha sa mata
Kay tungod tingali nga siya namatay waray kam magkita
An ginbuhat nala ni tatay sa imo an magtelegrama
Uli na gad anak, sigi na uli na inay mo patay na.
XVII
San imo pagbasa sadton telegrama kan tatay padara
Kadagko nga luha adton nangangabid san imo mga mata
San imo pagbakho waray ka mapugngi nakaguliat ka
Diyos ko kay anano mahal ko nga iroy imo pa ginkuha.
XVIII
Yana anano na imo bubuhaton si nanay patay na
Tubtob ka na daw la nga magpapaabid sadton mga luha
Waray na si nanay nga sadto sa duyan ikaw ginkantahan
Waray na si nanay nga kon maysakit ka subra an kalisang
XIX
Hain mo na daw la nga dapit si nanay yana pagbibilnga
An imo araba, an imo pagbasol waray na urhi na
Bisan pa anano kakusog san imo mga pangaraba
Waray na si nanay, waray na patay na di mo na makikita.
XX
Sino pa an imo aruan san imo mga pagpasaylo
Sino pa an imo angay nga pagdangpan si nanay waray na
Tubtob ka na daw la nga magpapaturo sadton mga luha
Waray na si nanay sino an basulon kundi ikaw manta.
XXI
Kairo ni nanay nga sadto sa imo nga nag-iinantos
Kairo ni nanay nga bisan kon pagal pirmi ka kinugos
Kairo ni nanay nga pagtatahuban mapinit nga tuna
Kairo ni nanay san iya paglakat balon pa an luha.
XXIII
Yana aada ka sa ulhan ni nanay naturo an luha
Kinaptan an buhok nga nagbabangoyngoy nanay pagmata na
Nanay kay anano nga nailob mo la nga ako bayaan
Nanay tibway lugod si kita mag-unong didto sa lubnganan.
XXIV
Sugad ka sin kahoy an ngaran dalakit nga akon nakita
Diin siya turok didto sadton sanga igkasi kahoy manta
Kahoy nga dalakit dida san an iya sanga marampag na
Kahoy nga gintudkan waray na balusi ginpatay pa niya.
KAKARAG….KAKARAG….KAKARAG
I
Siyam ka kabulan nga gin-iinantos ni nanay sa tiyan
An bug-os nga kalag iya iginhald, imo kaupayan,
Gin-ilob an kuri, gin-antos an sakit sinin kalibutan
Kay hingyap ni nanay nga makakita ka sinin kahayagan.
II
Dako an kalipay pagbati ni tatay sadton imo uha
Sadton panimalay nga sadto mamingaw nagin bulahan ka
Katutnga san gab-i nabuhat si tatay san gatas pagtimpla
Waray pagkaturog si nanay sa imo kay ginduduyan ka..
III
Kon tikang sa pagal si nanay si tatay ikaw kalipayan,
Sadton panimalay ikaw an nagigin usa nga tanaman
Kon ikaw maysakit si nanay si tatay subra an kalisang
Dad-on ka sa doktor bisan waray kwarta pirit nga mangutang.
IV
An mga hugaw mo gin-antos ni nanay sin pira katuig
Nabuhat si nanay katutnga san gab-i kon ikaw nagtatangis
Ikaw ginkukugos, ginkakantahan ka upod an pagharok
“Katurog na anak, adi ka sa butkon, sigi na katurog”.
V
Kon nakaturog ka daw haros dire ka langaw pahapunan,
Ginkakantahan ka, ginharapihapan ug ginkakantahan
Kon nagtatangis ka si nanay nga iroy subra an kalisang
Ikaw ginkukugos, dayon ka pasus-on, dayon mo pag-undang.
VI
Yana dako ka na iba na an imo mga pamatasan
Waray na si nanay nga nag-iinantos nga imo ginmat-an
Nakalimtan mo na nga ikaw may iroy sinin kalibutan
Kay ikaw dako na, pwede na mabuhi bisan mag-usahan.
VII
Yana dako ka na, bukog mabaskog na, si nanay kuntra na
Di mo na karuyag nga ikaw pagyaknan ug pagsagdunan pa
San yakan ni nanay, san yakan ni tatay ikaw nasisina
Nasagbang kan tatay, nasagbang kan nanay nga pinsikla pa.
VII
Si nanay nga iroy puno san kalooy kay tungod anak ka
Bisan nagtatangis iya gintatago an luha sa mata
An yakan sa imo ni nanay mahinay anak pagbag-o na
Pero nasikla ka tungod kay anano, ikaw makusog na.
VIII
Tungod san pagsubo ni nanay sa imo siya nakagyakan
Ini na ba anak an imo ginbalos san akon pag-antos
Kon maaram la ak mao ngay-an ini akon pag-agian
Ginpunit ko ikaw san nakadi ka pa sinin akon tiyan.
IX
Tungod kay hingyap man ni tatay, ni nanay ikaw mapauswag
Ginpaiskwila ka puno san paglaom nga magbabag-o ka,
Ang hingyap ni tatay, an hingyap ni nanay an makatapos ka
Hangtod nga natapos mo an sekondarya upod an diploma.
X
Dako an kalipay pagbati ni tatay sadton imo larang
Nga ikaw magikan sa iba nga lugar didto ka mag-aaram
Tungod kay hingyap man ni tatay ug nanay imo kauswagan
Gumikan ka dayon, si tatay, si nanay imo gintalikdan.
XI
San nakadto ka na sa iba nga lugar sa butnga san syudad
Waray na si nanay sanglit sunod mo na an imo karuyag
Waray na si nanay nga sadto sa imo pirmi nakabantay
Bisan anano pa imo mga bisyo waray na magsasaway.
XII
San nakadto ka na kaupod san imo mga kasangkayan
Ngatanan nga buhat, ngatanan nga bisyo imo na gin-adman
Pirmi ka naaro nay padad-i ako may mga baraydan
Kairo ni nanay, kairo ni tatay, imo ginlimbungan.
XIII
Waray igsarabot si nanay, si tatay san imo mga buhat
Nga ikaw nainom ngatanan nga klase sadton mga alak
Di ka naiskwila kaupod ka pirmi san mga barkada
Adto sadton kanto naninigarilyo, nagma-marijuana.
XIV
Waray pag-iiha san mga buhat mo nahibaruan ka
Si nanay, si tatay nga anhi nagkuri naturo an luha
An yakan ni nanay nga kon dire daw la sala an pag-unay
San mga kasakit tibway nala lugod si ako mamatay.
XV
An mga buhat mo an nagin basuni sa kan nanay dughan
Tungod san problema nasakit si nanay ikaw an hinungdan
Gin-ilob ni nanay, gin-antos ngatanan an mga problema
Pero kablas palad iya kinabuhi ginbawi sa iya.
XVI
Ginhayad an patay nga lawas ni nanay may luha sa mata
Kay tungod tingali nga siya namatay waray kam magkita
An ginbuhat nala ni tatay sa imo an magtelegrama
Uli na gad anak, sigi na uli na inay mo patay na.
XVII
San imo pagbasa sadton telegrama kan tatay padara
Kadagko nga luha adton nangangabid san imo mga mata
San imo pagbakho waray ka mapugngi nakaguliat ka
Diyos ko kay anano mahal ko nga iroy imo pa ginkuha.
XVIII
Yana anano na imo bubuhaton si nanay patay na
Tubtob ka na daw la nga magpapaabid sadton mga luha
Waray na si nanay nga sadto sa duyan ikaw ginkantahan
Waray na si nanay nga kon maysakit ka subra an kalisang
XIX
Hain mo na daw la nga dapit si nanay yana pagbibilnga
An imo araba, an imo pagbasol waray na urhi na
Bisan pa anano kakusog san imo mga pangaraba
Waray na si nanay, waray na patay na di mo na makikita.
XX
Sino pa an imo aruan san imo mga pagpasaylo
Sino pa an imo angay nga pagdangpan si nanay waray na
Tubtob ka na daw la nga magpapaturo sadton mga luha
Waray na si nanay sino an basulon kundi ikaw manta.
XXI
Kairo ni nanay nga sadto sa imo nga nag-iinantos
Kairo ni nanay nga bisan kon pagal pirmi ka kinugos
Kairo ni nanay nga pagtatahuban mapinit nga tuna
Kairo ni nanay san iya paglakat balon pa an luha.
XXIII
Yana aada ka sa ulhan ni nanay naturo an luha
Kinaptan an buhok nga nagbabangoyngoy nanay pagmata na
Nanay kay anano nga nailob mo la nga ako bayaan
Nanay tibway lugod si kita mag-unong didto sa lubnganan.
XXIV
Sugad ka sin kahoy an ngaran dalakit nga akon nakita
Diin siya turok didto sadton sanga igkasi kahoy manta
Kahoy nga dalakit dida san an iya sanga marampag na
Kahoy nga gintudkan waray na balusi ginpatay pa niya.
KAKARAG….KAKARAG….KAKARAG
yoyoy r. genotiva
November 1982
November 1982
No comments:
Post a Comment